جلگه

فهرست :

1-1- سيستمها در محيط اطراف ما

2-1- انواع سيستمها، سيستمهاى سازمانى-انسانى

3-1- سير تحول و پيدايش علم تجزيه و تحليل سيستم

4-1- نگاهى كلى به فراروند تجزيه و تحليل و طراحى سيستم

5-1- ديدگاهها از علم تجزيه و تحليل سيستم

6-1- رهيافتى بودن تجزيه و تحليل و طراحى سيستمها

7-1- اهداف عمومى تجزيه و تحليل سيستم

8-1- تفكر سيستمى

1-1- سيستمها در محيط اطراف ما

1-1-1- سيستم

سيستم كلمه‏اى است كه براى گوش اغلب ما آشنا است. از اين عبارت هر روزه استفاده مى‏كنيم و يا به نحو غير مستقيم با آن سر و كار داريم. با نگاهى گذرا به محيط اطراف خود، سيستمهاى مختلفى را مشاهده مى‏كنيد. وقتى از خانه بيرون مى‏رويد و وارد خيابان مى‏شويد، در خيابان اتومبيل‏ها محدوده خاصى براى حركت خود دارند و افراد پياده نيز همينطور. اتومبيل‏ها در محدوده سواره رو از نيمه سمت راست مسير حركت مى‏كنند. بدين ترتيب تصادفى بين اتومبيل‏هائى كه خلاف جهت يكديگر حركت مى‏كنند رخ نمى‏دهد. ميانه خيابان با خط سفيدى مشخص شده است. اين خط در حالتهاى ممتد يا مقطع ايجاد مى‏شود و هر كدام از اين حالتها، معناى خاصى براى رانندگان دارند. افراد پياده در پياده‏روئى كه معمولاً در دو حاشيه خيابان تعبيه شده حركت مى‏كنند. محل تقاطع مسير افراد پياده با خيابان بصورت خط كشى شده مشخص و براى رانندگان و عابران معناى خاصى دارد. اتومبيل‏ها براى حركت و توقف در خيابانها از مقررات خاصى تبعيت مى‏كنند. ...

 همه آنچه كه گفته شد، از وجود سيستمى در مديريت معابر و عابرين پياده يا سواره حكايت مى‏كند. البته ما هر روزه با چنين سيستمى سروكار داريم، اما ممكن است با ديد يك سيستم به آن نگاه نكنيم. اشتباه نكنيد، اين سيستم فقط مقررات راهنمائى و رانندگى نيست. بلكه اين مقررات فقط بخشى از اين سيستم را تشكيل مى‏دهد. عابرين، پليس، اتومبيل‏ها، خيابانها، چراغهاى راهنمائى، تعاريف و پيش‏فرض‏ها، خطكشى‏ها و ... اجزاء ديگر اين سيستم را تشكيل مى‏دهند و وقتى همه اينها دست به دست هم دهند و همه اجزاء، وظايف خود را به خوبى انجام دهند، آنوقت مى‏گوئيم اين شهر سيستم عبور و مرور مناسبى دارد.

 از خيابان عبور مى‏كنيد و براى دريافت حقوق خود وارد بانك مى‏شويد. در محوطه بانك چندين كارمند در محل‏هاى خاصى كه طبق خصوصيات مشخص در كنار يكديگر قرار گرفته حضور دارند. بر بالاى سر هر يك از كارمندان تابلوئى نصب شده و وظيفه هر يك را مشخص مى‏كند. هر يك از اين كاركنان مشغول انجام دادن كار خاصى است. به باجه پس‏انداز مراجعه مى‏كنيد و دفترچه خود را ارائه مى‏كنيد. پس از رسيدن نوبت شما در صف انتظار، كارمند به مجموعه‏اى از كارت‏ها كه در كنار وى طبق نظم بخصوصى (كه شايد براى شما چندان مشخص نباشد) چيده شده است مراجعه و كارتى را خارج مى‏كند. سپس وى عملياتى را روى كارت و دفترچه شما انجام داده و پس از پرسيدن مبلغى كه مى‏خواهيد دريافت كنيد، برگه‏اى از دفترچه رإ؛ؤؤ به شما مى‏دهد تا امضاء كنيد. سپس وى پس از انجام عملياتى ديگر، دفترچه را در جعبه باجه كنارى (صندوق) قرار مى‏دهد و ...

 اينها هم همه نشانگر سيستم خاصى است كه در بانك مورد نظر حكم‏فرما است. گاهى اوقات در مقايسه بين دو بانك مختلف، مى‏گوئيد فلان بانك كار را سريعتر انجام مى‏دهد يا بهمان بانك بهتر است. معيار شما براى بهتر بودن يك بانك چيست؟ احتمالاً خواهيد گفت، انجام سريع‏تر كار، ارائه خدمات بيشتر، نظم، احترام و ادب كاركنان و ... اما در يك جمع بندى ممكن است به اين نتيجه برسيد كه بانكى كه سيستم بهترى داشته باشد، همه اينها را بدست خواهد آورد. پس بانكى بهتر است كه داراى سيستم بهترى باشد.